خلاصه مديريتي :
خواستگاه طرح : بيمه عمر يکي از انواع بيمه‌هاي اشخاص محسوب مي‌شود که با هدف ايجاد آرامش و امنيت خاطر براي بيمه‌شدگان و خانواده‌هاي آنان طراحي شده است. هدف اساسي بيمه‌هاي عمر ايجاد و جمع‌آوري ذخاير مالي و سرمايه‌گذاري و کسب سود حاصله از سرمايه‌گذاري و نهايتاً ايفاي تعهدات شرکت بيمه‌گر در قبال بيمه‌گذاران مي‌باشد. بيمه‌هاي عمر و ذخاير انباشته آن به‌عنوان يک عامل مي‌تواند در ارتقاي سطح توليد ملي نقشي سازنده ايفا نمايد.
در بيمه‌هاي عمر، بيمه‌گذار با پرداخت حق بيمه معيني به‌صورت ماهانه، سالانه يا يکجا سرمايه معيني را پس از پايان مدت بيمه‌نامه به‌طور يکجا يا به‌صورت مستمري دريافت خواهد کرد و در صورت فوت بيمه‌شده در طول مدت قرارداد، مبلغ مقرر به استفاده‌کنندگان تعلق مي‌گيرد.
بيمه‌نامه‌هاي عمر براساس شرط بيمه (فوت يا حيات بيمه‌شده)، چگونگي پرداخت سرمايه بيمه توسط شركت بيمه (يكجا يا مستمري) و جنبه تاميني و پس‌اندازي به انواع مختلفي تقسيم مي‌گردند. از جمله بيمه‌نامه‌هايي كه توسط شركت‌هاي بيمه ارائه مي‌شود مي‌توان به بيمه عمر و سرمايه‌گذاري (بيمه عمر جامع)، بيمه عمر ساده زماني و بيمه عمر مانده بدهكار اشاره نمود كه به‌صورت انفرادي و گروهي ارائه مي‌شوند.
با توجه به ضرورت ارزيابي صحيح ريسک بيمه‌شدگان جهت محاسبه نرخ حق بيمه متناسب با وضعيت ريسک آنها، و به‌منظور حمايت از حقوق بيمه‌گذاران از يک سو و حفظ توانگري شرکت‌هاي بيمه در زمان ايفاي تعهدات از سوي ديگر، ارائه فرم‌هاي پيشنهاد استاندارد در اين حوزه ضروري است.
با توجه به مسائل ذکر شده، پژوهشکده بيمه در راستاي آئين‌نامه حمايت از حقوق بيمه‌گذاران، بيمه‌شدگان و صاحبا حقوق آنها (آيين‌نامه 71 شوراي عالي بيمه) و اجراي صورتجلسه شماره 38/ه/93 مورخ 93/10/14هيأت محترم عامل بيمه مرکزي ج.ا.ا. مبني بر استانداردسازي فرم‌ها و شرايط عمومي بيمه‌نامه‌ها در انواع مختلف رشته‌هاي بيمه‌اي با رويکرد مشتري‌مداري، حمايت از حقوق بيمه‌گذاران و افزايش آگاهي عمومي از خدمات بيمه‌اي، پس از انجام مطالعات گسترده و بررسي انواع فرم‌هاي مورد استفاده در شرکت‌هاي بيمه و براساس نياز بازار صنعت بيمه، فرم‌ها و شرايط عمومي استانداردي را در برخي از بيمه‌نامه‌هاي فاقد فرم پيشنهاد و شرايط عمومي مصوب، طراحي و پيشنهاد نموده است.
پس از مطالعه و بررسي فرم‌هاي پيشنهاد انواع بيمه‌نامه‌هاي عمر انفرادي و گروهي شرکت‌هاي مختلف و اخذ نظرات متخصصان اين حوزه، فرم پيشنهاد بيمه عمر انفرادي و گروهي با هدف ارائه خدمات بهتر و حفظ حقوق مشتريان، طراحي گرديد. نظر به اين‌که معمولاً بيمه‌گذاران، پوشش بيمه عمر و حوادث گروهي را تواماًً درخواست مي‌نمايند، فرم پيشنهاد ارائه شده به‌گونه‌اي تنظيم گرديده که براي دريافت اطلاعات از بيمه‌گذار براي هر دو قرارداد کفايت کند. لذا فرم پيشنهاد بيمه عمر گروهي تحت عنوان بيمه عمر و حوادث گروهي ارائه گرديده است. لازم به ذکر است نمونه فرم پيشنهاد بيمه‌نامه عمر انفرادي و گروهي مورد استفاده شرکت‌هاي مختلف در پيوست آمده است.
فرم پيشنهاد تدوين شده پيشنهادي جنبه توصيه‌اي و ارشادي داشته و همانند نرخنامه مشورتي که توسط بسياري از نهادهاي ناظر کشورهاي مختلف تهيه و در اختيار بيمه‌گران قرار مي‌گيرد، اين فرم پيشنهاد نيز به عنوان چهارچوب استاندارد به شرکت‌هاي بيمه‌گر پيشنهاد مي‌گردد.
اهداف طرح : هدف نهايي طرح حاضر طراحي فرم پيشنهاد بيمه عمر انفرادي و گروهي به منظور ارايه خدمات بهتر و حفظ حقوق مشتريان، پس از مطالعه و بررسي فرم‌هاي پيشنهاد انواع بيمه‌نامه‌هاي عمر انفرادي و گروهي شرکت‌هاي مختلف و اخذ نظرات متخصصان اين حوزه مي‌باشد.
روش پژوهش: طرح حاضر يک مطالعه کيفي است که با استفاده از منابع الکترونيک بينالمللي و داخلي و همچنين بهرهگيري از نظرات نخبگان، مسئولين ذي‌ربط، بيمه‌شدگان و ... در پنج مرحله زير انجام پذيرفت:
مرحله اول: جمع‌آوري و بررسي فرم‌هاي پيشنهاد موجود در شرکت‌هاي بيمه.
مرحله دوم: انجام مطالعه در زمينه شناسايي عوامل مؤثر بر ارزيابي ريسک در بيمه‌هاي عمر انفرادي و گروهي.
مرحله سوم: تدوين متن اوليه فرم پيشنهاد طبق ريسک‌هاي شناسايي‌شده با لحاظ امکان اعمال نرخ ريسک‌ها در حق‌بيمه.
مرحله چهارم: اخذ نظر نمايندگان سنديکاي بيمه‌گران در خصوص متن اوليه فرم پيشنهاد بيمه عمر انفرادي و گروهي.
مرحله پنجم: اخذ نظر کارشناسان و نخبگان فعال در صنعت بيمه در خصوص متن اوليه فرم پيشنهاد بيمه عمر انفرادي و گروهي.
نتايج و يافته‌ها : پس از مطالعه و بررسي فرم‌هاي بيمه‌نامه عمر انفرادي و گروهي شرکت‌هاي مختلف و اخذ نظرات متخصصان اين حوزه، فرم پيشنهاد بيمه عمر انفرادي و گروهي با هدف ارائه خدمات بهتر و حفظ حقوق مشتريان، تهيه شده است. اين فرم‌ها شامل بخش‌هايي به شرح زير مي‌باشند:
الف) فرم پيشنهاد بيمه‌نامه عمر انفرادي:
1- مشخصات بيمه‌گذار
2- مشخصات بيمه‌شدگان
3- مشخصات بيمه‌نامه
4- مشخصات استفاده‌کنندگان از سرمايه بيمه‌نامه
5- سوالات عمومي
6- وضعيت سلامتي بيمه‌شده
7- سوابق بيمه‌اي
8- وضعيت سلامت خانواده بيمه‌شده
9- سوابق بيماري
ب) فرم پيشنهاد بيمه‌نامه عمر گروهي:
1- مشخصات بيمه‌شدگان
2- مشخصات بيمه‌گذار
3- سوابق بيماري
4- سرمايه بيمه مورد تقاضا
ج) فرم پرسشنامه پزشکي و تعيين ذي‌نفع متقاضيان بيمه عمر و حوادث گروهي
1- مشخصات بيمه‌شده
2- استفاده‌کنندگان از سرمايه بيمه در صورت فوت بيمه‌شده در طول مدت بيمه‌نامه
3- وضعيت سلامتي بيمه‌شده
4- سوابق بيماري
5- ساير موارد