خلاصه مدیریتی
امروزه سرعت بخشیدن به فرایند بیمه‌گری انواع بیمه‌نامه‌ها و به خصوص بیمه‌های زندگی، بسیار مورد توجه شرکت‌های بیمه و بیمه‌گذاران است. در این راستا فرایندهای بیمه‌گری شتابان، دستیابی به بیمه زندگی را برای افراد با سلامتی و اعتبار خوب، سریعتر و آسان‌تر می‌کند و با استفاده از آن می‌توان بدون معاینه پزشکی، بیمه‌نامه زندگی را صادر نمود. بر این اساس و با توجه به توسعه میزان استفاده از این فرایندها، در این گزارش سعی شده است ضمن تشریح فرایندهای بیمه‌گری شتابان، مزایا و معایب آن، الگوریتم‌های مورد استفاده، روش‌های ارزیابی و اعتبارسنجی نتایج حاصل از فرایندهای بیمه‌گری شتابان و بررسی تجربه کشور آمریکا در خصوص استفاده از این فرایندها در محصولات بیمه زندگی مورد بررسی قرار گیرد.
برای استفاده از فرایندهای بیمه‌گری شتابان در محصولات بیمه‌های زندگی، ارزیابی ریسک بیمه‌شده و امور بیمه‌گری مربوطه، شیوه‌های مختلفی وجود دارد که شامل فرایندهای بیمه‌گری کامل، فرایندهای بیمه‌گری تضمینی، فرایندهای بیمه‌گری ساده و فرایندهای بیمه‌گری شتابان هستند. فرایندهای بیمه‌‌گری کامل از فرایندهای سنتی در ارزیابی ریسک بیمه‌شده در بیمه‌های زندگی محسوب می‌شود و اطلاعات افراد در قالب تکمیل فرم توسط بیمه‌گذار دریافت می‌شود. محصولات بیمه زندگی ارائه شده با فرایندهای بیمه‌گری کامل دارای پایین‌ترین حق‌بیمه هستند. در کنار این مورد، فرایند دیگری تحت عنوان فرایندهای بیمه‌گری تضمینی وجود دارند که سؤال و معاینه پزشکی در آن انجام نمی‌شود و بر اساس کسب حداقل‌های لازم، بیمه‌نامه زندگی برای فرد صادر می‌شود. لذا، با توجه به عدم دریافت اطلاعات، محصولات بیمه زندگی ارائه شده با فرایندهای بیمه‌گری تضمینی دارای بالا‌ترین حق‌بیمه هستند. فرایند دیگر، مربوط به فرایند بیمه‌گری ساده است که اطلاعات کمتری نسبت به فرایندهای بیمه‌گری کامل از بیمه‌گذار/بیمه‌شده دریافت می‌کند و در مقابل، حق‌بیمه بالاتری نسبت به حالت کامل و حق‌بیمه پایین‌تری نسبت به حالت تضمینی دارد. فرایند آخر، فرایندهای بیمه‌گری شتابان است که اطلاعات بر مبنای سامانه‌های مختلف دریافت و بیمه‌نامه در زمان کوتاه (بدون نیاز به معاینه فیزیکی) صادر می‌شود. محصولات ارائه شده با این فرایندهای بیمه‌گری، دارای حق‌بیمه پایین‌تری نسبت به فرایندهای تضمینی و ساده هستند.
با توجه به ارزیابی ریسک بیمه‌شده در فرایندهای بیمه‌گری شتابان بر مبنای منابع داده جدید و همچنین، حذف آزمایشات و معاینات پزشکی، کلاس ریسک افراد ممکن است جابه‌جا شده باشد. در این راستا، لازم است نظارت بر فرایند بیمه‌گری شتابان جهت اطمینان از موفقیت طرح، برای شرکت‌های بیمه که بیمه‌گری را از طریق این فرایند انجام می‌دهند، به صورت مستمر انجام گردد. برای ارزیابی و اعتبارسنجی فرایندهای بیمه‌گری شتابان دو رویکرد وجود دارد که یکی قبل از صدور بیمه‌نامه (جایگزینی تصادفی) و یکی بعد از صدور بیمه‌نامه (حسابرسی پس از صدور) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جایگزینی تصادفی، شرکت بیمه تصمیم می‌گیرد به صورت تصادفی، متقاضی که صلاحیت چشم‌پوشی از الزامات را دارد و خواستار فرایندهای بیمه‌گری شتابان است، از طریق بیمه‌گری کامل، فرایند بیمه‌گری را طی کرده و بیمه‌نامه را بر مبنای فرایند بیمه‌گری کامل صادر نماید. در مقابل، در حسابرسی پس از صدور، یک شرکت بیمه اطلاعات اضافی در مورد متقاضی را پس از صدور بیمه‌نامه جمع‌آوری کرده و کلاس ریسک اختصاصی از طریق فرایندهای بیمه‌گری شتابان را با ریسک حاصله از این اطلاعات مازاد مقایسه و فرایند را ارزیابی می‌کند.
در ادامه، با توجه به توسعه میزان استفاده از این فرایندها در شرکت‌های بیمه خارجی، در این گزارش سعی شده است تجربه کشور آمریکا، در خصوص استفاده از فرایندهای بیمه‌گری شتابان در محصولات بیمه‌های زندگی مورد بررسی قرار ‌گیرد. این تجربه بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط انجمن اکچوئری (SOA) در سال 2019 در خصوص عملکرد‌های فرایند بیمه‌گری شتابان شرکت‌های بیمه طراحی و توسط 28 شرکت براساس اقدامات آن‌ها در خصوص فرایندهای بیمه‌گری شتابان بین 1 ژانویه 2017 و 30 سپتامبر 2018 تکمیل شده است. بر اساس نتایج نظرسنجی صورت گرفته، «بیمه عمر زمانی» رایج‌ترین محصول برای طرح‌های فرایند بیمه‌گری شتابان است و محصولات دیگری که با استفاده از این فرایند بیمه‌گری می‌شوند، «بیمه عمر متصل به شاخص سهام» و «تمام عمر» هستند. همچنین، جهت تعیین متقاضیان واجد شرایط برای فرایند بیمه‌گری شتابان و تشخیص کلاس ریسک مختص هر فرد، الگوریتم‌هایی توسط شرکت‌های بیمه طراحی شده است و در این خصوص ابزارهایی همچون تاریخچۀ نسخ (Rx)، اداره اطلاعات پزشکی  (MIB)، سوابق وسایل نقلیه موتوری  (MVR)، درخواست الکترونیکی و بیمه‌گری از طریق مصاحبه تلفنی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. طبق نظرسنجی صورت گرفته، به طور کلی هزینه‌های خاصی در روند توسعه طرح‌های فرایند بیمه‌گری شتابان در نظر گرفته می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به هزینه‌های ارزیابی وضعیت سلامت بیمه‌شده، آزمایش سنجش مایعات بدن، منابع داده‌ای بیشتر و زمان بیمه‌گری اشاره نمود. همچنین با توجه به تجارب شرکت‌های بیمه پاسخ‌دهنده در خصوص فرایندهای بیمه‌گری شتابان، پس از بررسی بیمه‌نامه‌های صادره از طریق این فرایند، ممکن است تغییراتی در روند بیمه‌گری شتابان در نظر گیرند که مهم‌ترین تغییرات می‌تواند تغییر در الگوریتم‌ها، محدودیت مبلغ اسمی، روش جمع‌آوری اطلاعات، منابع داده و جایگزینی تصادفی صورت گیرد. استفاده از فرایندهای بیمه‌گری شتابان در بیمه‌های زندگی دارای چالش‌ها و محدودیت‌هایی است که شامل فناوری اطلاعات (IT)/سیستم‌های پیاده سازی، ایجاد الگوریتم، طراحی طرح‌های بیمه‌ زندگی، یافتن متقلبان سیگاری  و تعیین فرضیات مرگ‌ومیر هستند.
در نتیجه به منظور طراحی و اجرای موفق فرایندهای بیمه‌گری شتابان در بیمه‌های زندگی، برای شروع طرح فرایند بیمه‌گری شتابان بهتر است از یک طرح کوچک شروع کرده و در صورتی که رضایت‌بخشی آن‌ها مورد تایید قرار گرفت، آن را گسترش داد. همچنین، برای شروع بهتر است به تدریج یادگیری و تنظیم فرایند بیمه‌گری شتابان اجرا و شرکت پذیرای داده‌های جدید موجود بوده و از محدودیت‌های نظارتی نیز آگاهی لازم را کسب نماید. به علاوه، برای کمک در تنظیم طرح فرایند بیمه‌گری شتابان و فرایندهای نظارت، بهتر است با یک شرکت بیمه اتکایی همکاری شود. موضوع مورد اهمیت دیگر، ارتباطات و آموزش هنگام تدوین طرح بیمه‌گری شتابان است. برای این منظور ضروری است اهداف طرح فرایند بیمه‌گری شتابان شرکت بیمه دارای شفافیت بوده و تمرکز قوی بر مدیریت تغییر، ارتباطات و آموزش کارکنان برای اطمینان از موفقیت طرح، در دستور کار قرار گیرد.
با توجه به مطالب ذکر شده و با توجه به شرایط پاندمی موجود در کشور، فرایند صدور بیمه‌نامه‌های زندگی ممکن است با توجه به دورکاری پیش‌آمده بر اثر شیوع ویروس کرونا، با تاخیر مواجه شود. لذا، پیشنهاد می‌شود بیمه‌گران زندگی،‌ بر اساس سابقه پزشکی فرد و اطلاعاتی که از سایر سامانه‌ها کسب می‌کنند، فرایند صدور بیمه‌نامه زندگی را با سرعت انجام و بیمه‌نامه را صادر نماید. در راستای رفع انتخاب نامساعد بیمه‌گذار، پیشنهاد می‌شود در کنار ارزیابی ریسک افراد از منظر ابتلا به بیماری کوید ۱۹، یک دوره انتظار دو هفته نیز برای صدور بیمه‎نامه در نظر گرفته شود تا در صورت مبتلا بودن فرد به بیماری در زمان درخواست صدور بیمه‌نامه و عدم تشخیص آن (با توجه به اینکه دوره نهفته بیماری کوید ۱۹، از 2 الی 14 روز است و ممکن است فرد طی این مدت اصلا علایمی نداشته باشد و حتی خودش نیز متوجه بیماری نشود) احتیاط لازم در این خصوص نیز به عمل آید.