راهنمای اجرای حاکمیت شرکتی برای شرکت های بیمه
نوید امینی پژوهشگر پژوهشکده بیمه
دکتر فاطمه عطاطلب(رئیس اداره امور پژوهشی و آموزشی پژوهشکده بیمه)
چکیده
حاکمیت شرکتی بهعنوان نظامی برای کنترلهای مالی و سایر کنترلها در یک نهاد شرکتی تعریف میشود و بهطور کلی رابطه بین سهامداران، هیئتمدیره و مدیریت را مشخص میکند. حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه، یکی از الزامات اساسی برای مدیریت صحیح ریسکها، افزایش شفافیت، بهبود عملکرد سازمانی و تقویت اعتماد عمومی به شرکتهای بیمه است. چارچوب حاکمیت شرکتی باید به وضوح نقشها، مسئولیتها و پاسخگوییها را درون یک سازمان مشخص کرده و سیستمهای کنترل و تعادل داخلی را برقرار کند. اهمیت حاکمیت شرکتی در سالهای اخیر مورد تاکید قرار گرفته است، زیرا ضعف در حاکمیت و کنترلهای داخلی ضعیف با شکستهای عمده شرکتی مرتبط بوده است. همچنین این موضوع مورد پذیرش قرار گرفته که بخش مالی بهدلیل نقش آن در توسعه اقتصادی، و همچنین تاثیر استحکام کلی بخش مالی بر رشد اقتصادی، نیاز به ساختار حاکمیتی پیچیدهتری دارد. در خصوص بخش بیمه، مسئولیت نظارتی برای حمایت از منافع بیمهگزاران ایجاب میکند که شرکتهای بیمه شیوههای خوب حاکمیتی را برای حفظ توانگری مالی، سیاست سرمایهگذاری بلندمدت صحیح و پذیرش ریسکهای بیمهای بر مبنای اصول احتیاطی داشته باشند. ظهور شرکتهای بیمه بهعنوان بخشی از هلدینگهای مالی، بُعد دیگری به حاکمیت شرکتی صحیح در بخش بیمه اضافه کرده است که بر مدیریت ریسک کلی در سراسر ساختار تاکید دارد تا از سرایت ریسکها جلوگیری کرده و ثبات مالی را تضمین کند.
این راهنما با هدف ایجاد چارچوبی منسجم و جامع برای استقرار اصول حاکمیت شرکتی در شرکتهای بیمه تدوین شده است و معیارهای کلیدی برای ساختارهای مدیریتی، نظارتی و کنترلی را مشخص میکند. هدف این راهنما، اطمینان از این است که ساختار، مسئولیتها و عملکردهای هیئتمدیره و مدیریت شرکت، انتظارات تمامی ذینفعان و همچنین انتظارات مقام نظارتی را شناسایی و در نظر میگیرد. ساختار باید اقدامات لازم را برای پذیرش اصول و شیوههای صحیح و محتاطانه در حاکمیت شرکت اتخاذ کند و باید توانایی پاسخگویی سریع به مسائل عدم رعایت قوانین یا نظارت و کنترلهای ضعیف را داشته باشد.
اصول مطرحشده در این سند شامل نقش و مسئولیتهای هیئتمدیره، سیاستهای مدیریت ریسک، سیستمهای کنترل داخلی، رویههای جبران خدمات، امنیت سایبری، برنامههای تداوم کسبوکار و الزامات حسابرسی است. این راهنما بر اساس مقررات حاکمیت شرکتی کشورهای هند و هنگکنگ، اصول اساسی بیمهای (ICP) انجمن بینالمللی ناظران بیمهای و مقررات مرتبط در صنعت بیمه کشور تدوین شده است و به شرکتهای بیمه کمک میکند تا با افزایش انضباط مالی، کاهش تضاد منافع و بهبود فرایندهای تصمیمگیری، از پایداری مالی و عملیاتی خود اطمینان حاصل کنند.
اجرای صحیح این دستورالعملها، علاوهبر ارتقای سطح حاکمیت شرکتی، به بهبود ثبات مالی شرکتهای بیمه، کاهش بحرانهای مالی، افزایش رقابتپذیری و تقویت جایگاه صنعت بیمه در اقتصاد ملی کمک خواهد کرد. همچنین، این چارچوب امکان انطباق سریعتر شرکتهای بیمه با تغییرات قانونی و تحولات بازار را فراهم میآورد. این راهنما، بهعنوان مرجع اجرایی، نهتنها برای مدیران و سهامداران شرکتهای بیمه، بلکه برای نهادهای نظارتی، سرمایهگذاران، بیمهگزاران و سایر ذینفعان این صنعت قابل استفاده بوده و در راستای توسعه پایدار و تقویت نظام حاکمیت شرکتی در صنعت بیمه تدوین شده است.